رشته هوش مصنوعی و رباتیکز | کنکور ارشد مهندسی کامپیوتر

هوش مصنوعی و رباتیکز عبارت است از مطالعه این که چگونه کامپیوترها را می‌توان وادار به کارهایی کرد که در حال حاضر انسان‌ها آنها را بهتر انجام می‌دهند.

معرفی گرایش هوش مصنوعی و رباتیکز در کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر

در ساخت هوش مصنوعی علوم زیادی کاربرد دارد از جمله: فلسفه، ریاضیات، عصب شناسی، مهندسی کامپیوتر، علوم کامپیوتر، نظریه سیستم‌ها، روان شناسی، زیست شناسی، زبان شناسی، علوم اجتماعی، نظریه اطلاعات، علوم شناختی، نظریه پیچیدگی و…

دانشجويان در اين گرايش با مطالب جديدي مانند: شبکه‌هاي عصبي، هوش مصنوعي پيشرفته، تئوري فازي، پردازش تصوير و… آشنا مي‌شوند.

گرايش هوش مصنوعی، گرايشی ما بين نرم‌افزار و معماري کامپيوتر است و در هر گرايش کاربردهايي دارد. قبول شدگان در اين گرايش مي توانند جنبه نرم‌افزاري يا جنبه سخت‌افزاري آن را دنبال نمايند. بطور مثال براي ساخت يك ربات علاوه بر علم نرم‌افزار جهت توليد و اجراي برنامه‌ها و دستورات بايد از علوم برق و مكانيك نيز براي ساخت ربات بهره گرفت.
دانشجوياني که پايه رياضي قوی و توانايی استدلالی و استقرايی بهتری دارند موفق ترند.

زمینه‌های تخصصی کارشناسان ارشد هوش مصنوعی و رباتیکز عبارتند از:

• یادگیری ماشین

روش‌هایی که کامپیوتر را قادر می‌سازد عملی شبیه به یادگیری و تجربه را در حین انجام مکرر یک عمل انجام دهند یعنی با توجه به اعمالی که دفعات قبل انجام داده و بررسی نتایج آنها سعی کند در دفعات بعدی اعمالی بهتر و مطلوب‌تر و با خطای کمتر انجام دهد.

• شبکه‌های عصبی

روش جدید حل مسائل هوش مصنوعی به‌ وسیله شبکه‌ای از واحدهای متصل به هم که هر کدام قابلیت پردازش داده‌ها، ارتباط با نورون‌های دیگر و همچنین ایجاد تغییرات در مشخصات شبکه را دارند و این اعمال را در جهت بهینه سازی عملکرد شبکه انجام می‌دهند. شبکه‌های عصبی معمولا در مسائلی نظیر بهینه‌سازی، تخمین توابع، کنترل و … کاربرد دارند.

• پردازش تکاملی

شاخه‌ای جدید از هوش مصنوعی که با در نظر گرفتن یک یا چند جواب اولیه برای یک مسئله، بوجود آوردن جواب‌های جدید از جواب‌های موجود و انتخاب جواب‌های بهتر سعی می‌کند یک جوابی نسبتا بهینه برای مسئله بدست آورد.

• رباتیک

طراحی ربات‌های کامپیوتری (مکانیکی یا نرم افزاری) برای انجام وظیفه‌ای خاص، برای هوشمند ساختن ربات‌ها از الگوریتم‌های هوش مصنوعی مانند یادگیری، پردازش تصاویر، تشخیص گفتار و … استفاده می‌شود.

• منطق فازی

تعمیمی است ازمنطق کلاسیک که در آن به جای دو مقدار درست و غلط، درجه درستی داریم که می‌تواند بین عدد صفر و یک باشد.

• پردازش زبان طبیعی

قسمتی از هوش مصنوعی که به پردازش متون زبان‌های طبیعی می‌پردازد تا معنای آن‌ها را استخراج کند .

• سیستم‌های خبره

سیستم‌هایی که به وسیله جمع‌آوری داده‌ها و قوانین در یک زمینه خاص می‌توانند درآن زمینه مانند یک فرد خبره و متخصص عمل کند برای مثال ربات‌های جراح از این دسته هستند.

محاسبات نمادین

انجام محاسبات ریاضی به صورت نمادین نه عددی. یعنی اگر ۲ به توان ۲ چهار می‌شود این الگوریتم‌های هوش مصنوعی قدرت تعمیم آن به x به توان ۲ را دارند و در نهایت به جای عدد جوابی وابسته به نماد برمی‌گردانند مثل x ضربدر x

دانشجويان اين گرايش موارد آموزشی و كاربردی متفاوتی را می‌آموزند از جمله:

• یادگیری ماشین: یادگيري روش، الگو و… بصورت خودکار توسط ماشين يا کامپيوتر
• شبکه‌های عصبی: روش جدید حل مسائل هوش مصنوعی
• پردازش تکاملی: شاخه‌ای جدید از هوش مصنوعی است که یک يا چند جواب اوليه براي يک مسئله در نظر مي‌گيرند.
• رباتیک: از ترکیب شدن بسیاری از گرایش‌هاي هوش مصنوعي، الکترونيک و کنترل، مكانيك و ساخت و… بدان دست مي‌يابند.
• منطق فازی: در آن به جای استفاده از دو مقدار درست و غلط از درجه درستی بین عدد ۰ و ۱ استفاده می‌شود.
• سیستم‌های خبره: کاربرد آن در طراحی و ساخت انواع ربات‌هاست، بطور نمونه می توان به ربات‌های جراح اشاره نمود.
• محاسبات نوین: انجام محاسبات ریاضی بدون عدد و به صورت نمادین
• پردازش تصویر: به‌سازی تصاویر برای درک بهتر انسان که کاربرد آن در تصاویر پزشکي، جلوه‌هاي سينمايي، تصاوير قديمي و آسيب ديده و…
• بینایی ماشین: درک خودکار تصاویر توسط کامپيوتر و کابرد آن، سيستم تشخيص ايراد، تشخيص الگو، ربات‌ها، سه بعدي سازي و…
• پردازش گفتار: درک صدای انسان از طریق گرفتن فرامین مربوط به صدا مانند شناسایی کاربر و…
• برنامه ریزی: رسیدن به یک هدف خاص از طریق برنامه‌ريزي يک سري عملگر، کاربرد آن در بارگيري، رباتيک و…

بازار کار و مهارت‌های شغلی گرایش هوش مصنوعی و رباتیکز

بازار کار هوش مصنوعي در ايران حوزه بسيار گسترده‌اي دارد و به زمينه کاري که افراد در آن فعاليت مي‌کنند بستگي دارد، بطور مثال برخي از زمينه‌هاي كاري عبارتند از:

• پروژه‌های تحقیقاتی در مراکز تحقیقاتی کشور
• سیستم امنیتی ( مانند تشخیص هویت)
• سلاح‌های هوشمند (طراحی و ساخت)
• صنعت (مانند طراحی ربات و دستگاه‌های هوشمند و…)
• تشخیص گفتار (مانند تبدیل متن به گفتار، فشرده‌سازی گفتار و…)
• طراحی سیستم‌های خبره
• بازی‌ها
• آموزش

هوش مصنوعی در علم پزشکی

هوش مصنوعی و رباتیکز در علوم پزشکی از ترکیب دانش‌های موجود در علومی همچون علوم و مهندسی کامپیوتر گرایش هوش مصنوعی، مهندسی برق، علوم اعصاب، فیزیولوژی و نوروآناتومی تشکیل شده است.

هدف اولیه این رشته مرتبط به بخش سلامت از قبیل ایجاد روش‌های تشخیصی پیشرفته مبتنی بر هوش مصنوعی، ارزیابی داده‌های مختلف با حجم زیاد در علوم پزشکی، ارائه آموزش‌های تخصصی به کادر درمانی با تکنیک‌های واقعیت مجازی و بسیاری از کاربردهای جدید دیگر می‌باشد. نیاز به این رشته در کشور عزیزمان جهت دستیابی این اهداف بسیار مشهود است.

رشته هوش مصنوعی در علوم پزشکی بطور خاص به مطالعه و توسعه کاربردهای هوش مصنوعی در علوم پزشکی همچون کمک به پیش بینی، پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری‌ها و استفاده‌های آن در حوزه‌هایی مانند داروسازی، روانپزشکی توانبخشی، دستگاه‌های مانیتور هوشمند، ساخت ربات‌ها و … می‌پردازد. لذا طیف وسیعی از وظایف محوله در گروه‌های آموزشی مراکز تحقیقاتی، پژوهشکده‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان، مراکز رشد، کارخانه‌های داروسازی، مراکز تشخیص، کارخانه‌های ساخت تجهیزات پیشرفته پزشکی و … را پوشش خواهند داد.

بازار کار و آینده شغلی گرایش هوش مصنوعی:

• فارغ التحصیل رشته هوش مصنوعی می تواند سیســـتم‌های پیشرفته نظامی شامل انواع سلاح‌هــای هوشمند را طراحی کند.
• از مهارت‌های دانشجوی رشته هوش مصنوعی می توان به طراحی نرم افزارهای هوشمند کامپیوتری و توانایی پیاده‌سازی اتوماسیون پیشرفته در صنعت، مثل کنترل کیفیت اتوماتیک و طراحی سیستم‌های رباتیک هوشمند اشاره کرد.
• هدایت پروژه‌های تحقیقاتی در زمینه هوش مصنوعی
• طراحی سیستم‌های خبره
• این توانایی را دارد که در زمینه زبان‌شناســـی محاسباتی مانند ایجاد مترجم‌هـای کامپیــوتری مشغول به کار شود.
• توانایی تحلیل تصاویر به صورت کامپیوتری برای کاربردهای مختلف
• قادر به طراحی سیسـتم‌های امنیتی مانند مسایل تشخیص اتوماتیک و تائید هویت است.

کاربردهای کنونی هوش مصنوعی در پزشکی

• قلبی و عروقی
• تشخیص فیبریلاسیون دهلیزی
• پیش‌بینی ریسک بیماری‌های قلبی – عروقی
•  تست‌های عملکرد ریوی
•  کنترل تست‌های قند خون
•  پیش بینی کاهش GFR و بیماری‌های کلیوی
• تصویربرداری تشخیصی در مشکلات گوارشی
• نورولوژی مغز واعصاب
• تشخیص صرع و مانیتور تشنج
• ارزیابی راه رفتن، وضعیت بدن و لرزش
• تشخیص سرطان در هیستپاتولوژی
• تصویربرداری پزشکی و اعتبار سنجی فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی

کاربردهای هوش مصنوعی در حوزه سلامت

• هوش مصنوعی در تشخیص بیماری
• درمان شخصی‌سازی شده
• هوش مصنوعی درتصویربرداری پزشکی
• کارایی کارآزمایی بالینی
• رشد سریع در حوزه دارویی

گرایش هوش مصنوعی و رباتیکز، دروس و واحد ها شامل:

• 8 درس 3 واحدی
• یک سمینار 2 واحدی
• یک پایان نامه 6 واحدی است.

درس‌ها به سه دسته درس‌های گروه 1، گروه2 و گروه 3 تقسیم می‌شوند.

درس‌های گروه 1: روش‌های حل مسئله در هوش مصنوعی را پوشش می‌دهند.

درس‌های گروه 2: بر روی زمینه‌های کاربردی متنوع این روش‌ها متمرکز می‌شوند.

هر دانشجوی کارشناسی ارشد گرایش هوش مصنوعی باید حداقل چهار درس از درس‌های گروه 1 را بگذراند و چهار درس دیگر باید بر اساس نظر استاد راهنما و زمینه تخصصی پایان نامه از درس‌های گروه 2 و 3 یا درس‌های گروه 1 اخذ نشده انتخاب شود.البته این نظر وزارت علوم است و ممکن است هر دانشگاهی تفاوت هایی داشته باشد.

دروس جبرانی

در صورت عدم گذراندن درس در دوره کارشناسی و یا به تشخیص دانشکده، تا دو درس جبرانی اختصاص می‌یابد. البته ممکن است با نظر استاد راهنما تعداد دروس جبرانی بیشتر شود.

دروس گروه 1

گذراندن حداقل 4 درس از درس‌های گروه 1 برای دانشجویان کارشناسی ارشد الزامی است.

دروس گروه 2

دروس گروه 3

اخذ حداکثر دو درس از درس‌های گروه 3 برای دانشجویان کارشناسی ارشد مجاز است. درس‌های اختصاصی دوره دکترا در قالب مفاهیم پیشرفته با تایید دانشکده ارائه می‌شوند.

ظرفیت پذیرش کنکور ارشد مهندسی کامپیوتر گرایش هوش مصنوعی و رباتیکز ورودی 1399 و 1400 دوره های روزانه و نوبت دوم ( شبانه ) به شرح زیر می‌باشد:

تهیه و گردآوری: سرکار خانم فاطمه علایی